Optimaliseren of transformeren?
De klimaatcrisis vraagt om dringende actie. Onze wereld staat op een kantelpunt, en de deadlines voor onze ambitieuze (maar noodzakelijke) klimaatdoelstellingen naderen snel. Gelukkig groeit het maatschappelijke besef dat we moeten handelen. Maar hoe pakken we dit aan? Wat kunnen we leren uit het recente verleden?
Neem de Urgenda-zaak uit 2015. In deze zaak verplichtte de rechter de Nederlandse overheid om de broeikasgasemissies in 2020 met 25% te verlagen ten opzichte van 1990. Hoewel de overheid met alle goede bedoelingen actie ondernam en diverse maatregelen implementeerde, werd het doel niet bereikt. De uitkomst is misschien niet heel verrassend maar wel de realiteit dat de transitie naar een duurzamere wereld complex is.
In essentie zijn er twee strategieën om deze uitdaging aan te gaan: optimaliseren en transformeren. Beide zijn nodig en vullen elkaar aan. Optimaliseren richt zich op het efficiënter maken van onze huidige processen. Dit kan variëren van het verbeteren van energie-efficiëntie in gebouwen tot het verminderen van verspilling in onze voedselproductie. Het doel is de uitstoot te verminderen binnen de systemen die we al hebben.
Transformeren gaat over een fundamentele heroverweging van hoe we de zaken aanpakken. Het streeft naar volledige circulariteit en duurzaamheid, zoals de overgang naar hernieuwbare energiebronnen en het herontwerpen van onze stedelijke omgevingen en fabrieken om groener en leefbaarder te zijn.
Innovatie is hierin een belangrijke sleutelfactor. Zonder innovatieve en creatieve denkwijzen kunnen we de bestaande processen niet efficiënter maken of nieuwe, duurzame systemen ontwikkelen.
Echter, om succesvol te transformeren is niet alleen technologische innovatie nodig. Ook het overwinnen van marktweerstand, ontwikkelen van verdienmodellen, nieuwe regelgeving zijn net zo essentieel om het potentieel van deze innovaties volledig te benutten.
Een voorbeeld is Avantium. Dit Nederlandse chemiebedrijf leidt een transformatie in de circulaire chemie door de ontwikkeling van PEF (polyethyleenfuranoaat), een duurzaam en volledig recyclebaar alternatief voor PET-plastic. Het proces dat door hen is ontwikkeld, maakt het mogelijk om uit plantaardige suikers monomeren te produceren, die vervolgens worden omgezet in PEF. Dit materiaal is biobased en biedt ook eigenschappen gelijk of misschien zelfs beter dan PET. Vanuit een technologisch perspectief is PEF een innovatie die volledig past binnen de beweging naar een circulaire economie, waar het doel is om producten aan het einde van hun levensduur volledig te hergebruiken of af te breken.
Een ander voorbeeld is Signify (voorheen Philips Lighting), dat de traditionele verlichtingsindustrie heeft getransformeerd door in te zetten op energie-efficiënte LED-verlichting. Deze verandering heeft geleid tot een significante vermindering van energieverbruik wereldwijd, maar ook de levensduur van verlichtingsproducten verlengd en hiermee afval heeft gereduceerd.
Kortom, optimaliseren of transformeren gaan hand in hand, en het is duidelijk dat actie op meerdere fronten noodzakelijk is. Gezien de urgentie is het tijd om tot actie over te gaan en Iedereen hierin een rol te spelen, van individuen tot grote organisaties. Begin klein en elke actie telt.
Om actief bij te dragen aan de transitie naar een circulaire economie, is er binnen COAST, een innovatiegemeenschap op het gebied van analytische wetenschap en technologie, een gespecialiseerde ‘Community of Practice’ (CoP) opgericht. Deze community richt zich op de meetuitdagingen binnen de circulaire economie, met een focus op materiaalketens zoals plastics. Denk aan het vaststellen van het percentage gerecycled materiaal, het detecteren van sorteerstoffen of het juist kunnen karakteriseren voor sorteren of kwaliteit van materialen. De gedachte achter een CoP is te verbinden, samen te leren en ervaringen te delen en zo sneller tot gerichte oplossingen te komen.
Als u geïnteresseerd bent in deelname aan onze CoP of meer informatie wenst, nodigen wij u van harte uit om contact op te nemen door een mail naar mij te sturen en samen op te trekken richting een duurzamere toekomst.
Het lab van de toekomst – juni 2023
Heb je weleens zitten peinzen over een ingewikkelde vraag? Wie niet. Veel mensen zullen dan uit frustratie deze vraag opzoeken op het internet. Tegenwoordig kan dit echter makkelijker, met chat GPT. Chat GPT geeft snel en gemakkelijk antwoord op veel gestelde vragen en helpt met algemene problemen. Sinds de introductie van Chat GPT hebben veel mensen gebruik gemaakt van deze kans om op eenvoudige wijze kennis te maken met AI (Artificial Intelligence). De vermelde successen hebben geleid tot het besef dat AI. een serieuze gamechanger is en aanleiding geeft om anders naar de wereld te kijken. Maar, hoe toepasbaar is dit daadwerkelijk op chemisch gebied? Kan het ons nog helpen met vele onderzoeken van nu? Wat wordt het lab van de toekomst?
AI is er in vele verschijningen; Chat GPT is een LLM (Large Language Model), maar wat we vroeger aanduidden met MVDA (multivariate data-analyse) heet tegenwoordig ook AI. In laboratoriumomgevingen speelt AI een steeds grotere rol bij het automatiseren en verbeteren van werkzaamheden. Robots kunnen worden geprogrammeerd om specifieke handelingen, zoals het mengen van chemicaliën, het uitvoeren van tests en het verzamelen van gegevens, met minimale variabiliteit uit te voeren. Dit vermindert de menselijke fouten die vaak voorkomen bij repetitieve taken en verbetert de betrouwbaarheid van laboratoriumwerkzaamheden.
Een ander voordeel is 24/7 multitasking. Terwijl menselijke laboratoriummedewerkers beperkt zijn in hun vermogen om meerdere taken tegelijk uit te voeren, kunnen robots meerdere taken parallel uitvoeren. Dit versnelt de doorvoer en vermindert de tijd die nodig is voor experimenten. Bovendien kunnen robots continu werken zonder pauzes, wat de totale laboratoriumefficiëntie verhoogt en onderzoekers in staat stelt zich te concentreren op complexere taken waarvoor menselijke expertise vereist is.
Er bestaat ook de mogelijkheid om complexe taken uit te voeren die verder gaan dan routinematige handelingen. Bijvoorbeeld, in de zoektocht naar nieuwe materialen of geneesmiddelen kunnen computers literatuur lezen en interpreteren en kunnen robots grote bibliotheken van verbindingen screenen en potentiële kandidaten identificeren die aan bepaalde criteria voldoen. Vooralsnog hebben we geen combinaties hiervan gezien maar onafhankelijk ingezet versnelt dit reeds het proces van ontdekking en maakt het mogelijk om sneller nieuwe materialen of medicijnen te vinden.
De toekomst van het laboratorium wordt mede aangedreven door de revolutie van AI-gestuurde robotica en automatisering. In Nederland zijn er inmiddels al diverse bedrijven en academische groepen bezig om dit verder te verkennen en hier een invulling aan te geven.
Ik ben benieuwd, de tijd zal het leren.
Eric van Sprang, Innovatiemakelaar TI-COAST/ChemistryNL
Contact Eric van Sprang:
Eric.vansprang@ti-coast.com
Meet the innovation agents
Gratis deskundige support om te versnellen
Groot denken, klein beginnen – november 2022
Bijna dagelijks is er wel een bericht dat te maken heeft met de uitdagingen waar wij als samenleving voor staan. Is het niet het klimaat, dan is het wel vervuiling of zijn het de uitdagingen in onze gezondheidszorg. Met als klapper de energiecrisis die veel mensen direct raakt. Met een groeiende en vergrijzende bevolking en een tekort aan personeel en vakinhoudelijke specialisten is het overduidelijk dat wij met z’n allen onze manier van werken en doen anders en slimmer moeten uitvoeren.
Dit betekent niet alleen dat we meer moeten samenwerken, maar ook moeten leren open te staan om de oude bekende manieren van werken te verlaten en nieuwe werkwijzen te omarmen. Een synergie tussen beleid, innovatie en ondernemerschap is essentieel om deze maatschappelijke transities voor iedereen toegankelijk, betaalbaar en duurzaam te realiseren.
De meesten van ons zijn het er wel over eens dat wij de zaken anders moeten aanpakken, echter overeenstemming bereiken waar te beginnen en hoe uit te voeren is een complex samenspel tussen de verschillen partijen en een spel dat soms langer duurt dan iemand wenst. Soms tot een punt dat je er moedeloos van kunt worden.
Dan is het goed om te beseffen dat, ook al ben je bezig de route naar de toekomst te bepalen, je nu al kunt bijdragen aan de verandering die je voor ogen hebt. Een collega makelaar deed mij dit nogmaals beseffen tijdens een gesprek op een inspirerende sessie ‘kwaliteit in de recycleketen’. Hierin bespraken wij hoe vaak het eigenlijk nog voorkomt dat men goedbedoelde geschenken of symboliek bij evenementen aanbiedt zoals medailles die na niet al te lange tijd zullen eindigen in de prullenbak. Ofwel de eerste stap van de circulaire strategieën[1] waarin refuse en rethink of simpelweg afzien van producten die feitelijk gewoon niet nodig zijn. Een kleine stap.
Als innovatiemakelaar word je regelmatig geconfronteerd met de complexiteit van deze uitdagingen zoals in de circulaire economie. Zo is het herwinnen van materialen uit afvalstromen niet altijd even makkelijk. Het vereenvoudigen en klein beginnen om te leren is dan ook een strategie die je veel tegenkomt. Zoals bij initiatieven die zich bezig houden met herwonnen materialen met een sterke nadruk op goed gedefinieerde afvalstromen. Deze initiatieven geven nieuwe inzichten hoe een herwonnen materialenstroom moet worden ingericht om te voldoen aan alle gewenste (complexe) eisen en voorwaarden en dienen als basis van een aanpak voor complexere stromen in de toekomst.
Gelukkig kunnen wij zelf ook nog genoeg doen. Een kritische blik op het eigen gedrag leert ons dat door iets vaker te weigeren wij al klein kunnen beginnen om een duurzame bijdrage te leveren.
Eric van Sprang, Innovatiemakelaar TI-COAST/ChemistryNL
[1] https://www.rvo.nl/onderwerpen/r-ladder
Eric is bereikbaar via e-mail: Eric.vansprang@ti-coast.com.
Meer informatie over de diensten van onze Innovation Agents.
Blog april 2022: Kijkje in de keuken
Als innovatiemakelaar ontmoet je diverse mensen die gepassioneerd met hun technologie bezig zijn en een enorme drive hebben om er iets van te maken.
Als nieuwsgierige makelaar en om beter te begrijpen wat deze mensen doen en wat ze beweegt komen mijn collega Anton Schotman en ik dan ook graag bij langs deze mensen. De locaties zijn soms verrassend en variëren net als de mensen. Van achteraf gelegen industrieterreinen tot drukke scienceparken. Eén ding delen ze, en dat is de passie voor wat men doet. Tijdens een bezoek krijg je vaak kijkje in de keuken om een gevoel te krijgen wat men aan het doen is en waar men naar toe wil.
Naast de inspiratie is dit erg inzichtelijk en ook erg belangrijk om te kunnen makelen en verbinden. Een van onze laatste bezoeken was aan een start-up en een scale-up op het Sciencepark in Amsterdam.
De dynamiek van een park vol met gedreven mensen is zeer inspirerend. Zo ook de gepassioneerde CTO van een start-up VitroTem. VitroTem is een bedrijf gespecialiseerd in het maken van unieke sampling technieken op basis van grafeen om vloeistoffen te analyseren met Electronen Microscopische De CTO en haar collega’s gaven met volle overtuiging uitleg over hun technologie en een kijkje in hun keuken. Daar werden we meegenomen hoe hun technologie werd klaargemaakt voor de eerste stapjes in de markt. Verbluffend om te zien dat men met vliesjes grafeen van slechts 1 (!) atoomlaag dik kleine waterdruppeltjes vacuümdicht kan opsluiten om zo de, al dan niet biologische, inhoud van de druppel met een elektronenmicroscoop kan onderzoeken.
Met minstens zoveel passie en energie werden wij ontvangen bij de scale-up Amsterdam Scientific Instruments. ASCI heeft een unieke detector technologie die gebruikt word in de nichemarkt van Electronen Microscopie. Met verve werd de technologie uiteengezet en waar deze een plek heeft in een technologische niche. Ook hier werd ons een kijkje in de keuken gegund. Het multidisciplinaire karakter van high instrumenten is altijd indrukwekkend om te zien. Inspirerend om te zien hoe men hier het hele proces van het letterlijk in elkaar schroeven, tot testen, meten en software ontwikkeling op relatief klein oppervlak helemaal beheerst.
Voor een innovatiemakelaar zijn dit inspirerende partijen om mee te helpen deze nieuwe technologieën een stap verder in de wereld te brengen.
Daarom geef ik mee, Anton en ik komen graag bij u langs voor een kijkje in de keuken.
Eric van Sprang, Innovatiemakelaar TI-COAST.
Eric is bereikbaar via e-mail: Eric.vansprang@ti-coast.com
Meer informatie over de diensten van onze Innovation Agents.
Blog oktober 2021
Het TI-COAST Innovatieloket
In de rol van innovatiemakelaar voor TI-COAST is het ontzettend inspirerend om te zien hoe creatief en bevlogen mensen kunnen zijn. Of het nu op het gebied is van nieuwe materialen, producten of processen, iedere week zijn er weer mensen die met hele mooie ideeën komen. Voor de lezers die niet bekend zijn met deze gemeenschap, TI-COAST is de innovatiegemeenschap die zich specifiek richt op de kunde van het meten en detecteren en de interpretatie van de resultaten.
Een idee vertalen naar een technologische innovatie is uitdagend. Een simpele twee regels op een bierviltje kunnen het startpunt zijn van een lange boeiende reis met een zeer onzekere uitkomst. Een traject van meerder jaren is zeker niet ondenkbaar (in mijn ervaring meestal een feit) inclusief alle uitdagingen en tegenslagen die men tegenkomt. Maar absoluut de moeite waard indien men een eindpunt bereikt. Het zal je niet verbazen dat de reis vaak voortijdig wordt afgebroken, maar laat dit zeker geen drempel zijn.
Als kleine beginnende partij is de realiteit dat er veel vragen zijn en dat niet alle kennis aanwezig is. Laat staan de middelen om het allemaal uit te zoeken. Het is daarom belangrijk om snel te achterhalen of de ingeslagen weg zinnig is. Vele managementboeken zijn er over geschreven, maar wat nu de juiste weg is weten we pas achteraf.
Het ontwikkelen van nieuwe processen of materialen is arbeids- en kapitaalintensief. Om inzicht te krijgen in de voortgang is het uitvoeren van analyses en metingen noodzakelijk. Hier mag men best kritisch zijn, immers het bepalen van de faal- of succesfactor wordt op deze metingen gebaseerd.
De innovatiegemeenschap TI-COAST kan hier een helpende hand bieden. Het is daarom goed om te weten dat binnen het TI-COAST netwerk een innovatieloket bestaat dat mkb faciliteert in het opzetten van een analysestrategie en advies geeft op welke wijze en waar metingen kunnen worden uitgevoerd. Dit om te voorkomen dat er onnodige vertraging wordt opgelopen in de ontwikkeling of borging van een product of proces.
Indien je meer wilt weten over het innovatieloket kun je de TI-COAST website bezoeken of mij direct mailen.
Eric van Sprang, Innovatiemakelaar