Blog april 2023

De chemische industrie is al lang een integraal onderdeel van de wereldeconomie. Grote spelers in het veld droegen bij aan de moderne levensstijl, niet alleen met hun producten, maar ook met enorme investeringen in R&D, waardoor ideeën en oplossingen mogelijk werden. Europa heeft met zijn industriële revolutie de basis gelegd voor de chemische industrie, maar deze prominente rol staat vandaag op het spel. In deze blog vraag ik me af: waar staan we? Laten we eens kijken waar de chemiesector naartoe gaat, zeker in dat deel van de wereld waar beleid en consumenten meer oog hebben voor duurzaamheid.

De belangrijkste ontwikkeling die ik de afgelopen jaren heb waargenomen, was dat grote chemiebedrijven hun kernactiviteiten veranderden. Tien jaar geleden zag DSM er heel anders uit dan nu, net als DuPont of AkzoNobel. Met fusies, overnames en desinvesteringen consolideren grote bedrijven hun bedrijf om marktleider te worden. Conglomeraten die ooit een enorm scala aan producten bestreken, concentreren zich nu op een klein aantal eindmarkten. Misschien schrijf ik de volgende keer over deze consolidatiestrategie voor de middellange termijn. Bedrijven proberen echter ook te handelen volgens de kortetermijnstrategie, om hun bedrijf te beschermen tegen de onzekere tijden die voor ons liggen. Bezuinigingsmaatregelen en ontslagen zijn dan onvermijdelijk. De tabel uit het einde jaar rapport van BASF is een goed voorbeeld van wat we kunnen verwachten voor 2023.

Europa: prijzen stijgen, volumes dalen
Als je in de rapporten van eind 2022 duikt, komt er een bijzonder feit naar boven. De meeste grote spelers boekten solide inkomsten, met gelijkblijvende of zelfs dalende productievolumes. Bijv. De volumes van AkzoNobel daalden met -9%, voor Dow -8%, terwijl BASF -5,8% productie van chemicaliën (excl. farmaceutische producten) in de Europese Unie had. Het is duidelijk dat de verkoopopbrengsten werden opgeblazen door de hogere prijzen voor de consument, in een tijd van hoge inflatie. Consolidatie kost tijd en is niet voldoende op de korte termijn. Kostenbesparende maatregelen op korte termijn zijn al aangekondigd door Covestro, BASF, Dow, Goodyear, terwijl LyondellBasell en Eastman waarschijnlijk zullen volgen.

Wat mij het meest zorgen baart, is dat de slechtste prestaties over het algemeen in Europa zijn geregistreerd. Onze beleidsmakers hebben een laatste kans om op te treden voordat industrieën worden verdreven. Hervormt de EU REACH? Laten we de gelegenheid niet voorbij laten gaan om de strengere en veiligere regelgeving te compenseren met aantrekkelijke maatregelen voor bedrijven, bij voorkeur innovatief en groen. Het feit dat Europese expertise en infrastructuur elders in de wereld niet direct beschikbaar zijn, is slechts een kortetermijnverzekering: wanneer internationale bedrijven besluiten hun activiteiten buiten Europa te verplaatsen, zal dit gevolgen hebben voor onze kennis, economie en macht.

Innovatieve mkb-bedrijven zijn nog te klein
Met dit alles in gedachten kunnen we begrijpen hoe en waarom de chemische industrie ervan afzag te innoveren met grote ideeën en geavanceerde nieuwe producten. Aan de andere kant heeft onze wereld behoefte aan groene en duurzame oplossingen die nog niet klaar zijn voor de markt. Ik zie de meeste kansen voor scheikundig onderzoek in de ontwikkeling van biobased producten, technologieën gerelateerd aan waterstof en chemische recyclingmethoden. in deze gebieden is een handvol innovatieve startups aan het opkomen, terwijl ze de stressvolle taak van het overtuigen van investeerders en het winnen van het vertrouwen van klanten hebben. Als je echt wilt bijdragen aan de materiële transitie, dan moet je een sterk technologieontwikkelingsteam hebben en snel groeien. Helaas kan je alleen waarde op de lange termijn leveren, tenzij je besluit een vergunning voor je technologie te geven. MKBs moeten hun volumes zo snel mogelijk vergroten. Avantium kreeg positieve feedback van Coca-Cola op hun PEF-polymeer, maar zolang ze er geen drie miljoen ton van kunnen produceren (jaarlijks verbruikt door het drankenbedrijf), wordt Coca-Cola geen klant. Vergunningen aan Origin Materials kunnen helpen om de volumes sneller te realiseren, met een onmiddellijke cashflow, en samen op weg te gaan naar een duurzamere verpakkingsindustrie. Laten we hopen dat andere ‘groene chemie’-bedrijven het voorbeeld zullen volgen.

De kracht van een netwerk
De meeste van de grote veranderingen die ik heb beschreven, hebben we niet in de hand en we kunnen er niet veel aan doen. Elke dag leggen we echter onze handen op kleine en grote uitdagingen waarop we invloed kunnen uitoefenen. We proberen de groei van onze startup te versnellen, een product of een proces te verbeteren of een volgende stap in onze carrière te maken. Heb je het gevoel dat je een netwerk mist, neem dan contact op met mij of een van de Innovation Agents van ChemistryNL. Wij helpen u de juiste persoon te vinden om uw problemen op te lossen.

Marco Tibaldi, Innovation Agent Duurzame en Circulaire Chemie, manager bij Amsterdam Chemistry Network, marco@acnetwork.nl

Meer informatie over onze Innovation Agents:
Gratis deskundige support om te versnellen
Meet the Innovation Agents

Blog juli 2022

Chemie, industrie, productie… het zijn allemaal woorden die ver verwijderd zijn van het concept van duurzaamheid volgens de publieke opinie, en waarschijnlijk ook die van u. Maar wat als ik zeg dat er iets verandert?

Bij de huidige staat van onze productontwikkeling is de uitdaging om “duurzaam” te worden enorm voor de chemische industrie. Aan de ene kant is deze sector nog steeds afhankelijk van fossiele brandstoffen, zowel als energiebron als grondstof. Bovendien hebben chemiebedrijven te maken met hogere innovatiebarrières dan andere sectoren (bijv. hoge investeringen vanaf de lage TRL-fase, een sector die traditioneel niet op hun gemak is met risico’s, regelgevende en bureaucratische belemmeringen). Aan de andere kant is de rijkdom van onze samenleving afhankelijk van chemicaliën en chemische processen, en nieuwe technologieën en producten zijn de sleutel tot toekomstige winstgevendheid voor de sector.

Hier zijn slechts enkele van de belangrijkste drijfveren voor duurzaamheid die bedrijven in de gaten moeten houden om een actieve rol in de transitie te spelen en zelfs om te profiteren van vroege aanpassingen:

• Overal ter wereld nemen sociale bewegingen en protesten tegen vervuiling toe. Vanuit de chemiesector groeit de vraag naar meer maatschappelijke verantwoordelijkheid.
• Arbeidskrachten van de nieuwe westerse generatie hechten steeds meer waarde aan het werken voor een bedrijf dat de samenleving ten goede komt, waardoor het concept van belanghebbenden ontstaat.
• Beleidsveranderingen zullen de publieke opinie volgen en steeds strengere maatregelen nemen. Bijvoorbeeld: Meer dan 40 landen hebben al CO2-heffingen ingevoerd of zich aangesloten bij CO2-cap-and-trade-programma’s. Initiatieven voor het verwijderen van koolstofdioxide worden essentieel voor het voortbestaan van veel bedrijven en bieden tegelijkertijd een kans voor nieuwe oplossingen.
• In 2020 verklaarde Larry Flink (CEO BlackRock): “In de nabije toekomst zal er een aanzienlijke herverdeling van kapitaal plaatsvinden om de klimaatdreiging aan te pakken.” Dit is een andere essentiële opmerking om in gedachten te houden bij het bespreken van zakelijke kansen voor de chemische sector, vooral voor scale-ups en mkb’s.

Tegenwoordig worden we geconfronteerd met de noodzaak om af te stappen van processen die het milieu vernielen en over te gaan naar processen, materialen, energie, en gewoonten die onze planeet beschermen: een tsunami voor het huidige bedrijfsmodel. Er zijn al enkele bedrijven die de principes van circulariteit proberen te integreren in hun wereldwijde activiteiten, zoals DuPont of DSM. Het is echter ook tijd voor mkb’s, scale-ups en start-ups om in de voetsporen te treden van deze voorlopers, door nieuwe processen uit te vinden en op te schalen die leiden tot de groene en hernieuwbare chemicaliën van de toekomst. Wie wordt de nieuwe DuPont of DSM?

Over Marco Tibaldi en ACN
Amsterdam Chemistry Network is een samenwerkingsverband tussen kennisinstellingen en chemie gerelateerde bedrijven in de metropoolregio Amsterdam. Als operations manager sta ik midden in dit ingewikkelde ecosysteem. In het geval dat u geïnteresseerd bent in onderzoek, productontwikkeling, zakelijke relaties en/of ondersteuning voor een duurzamere chemieoplossing, verleen ik u graag toegang tot de juiste partners. Laten we vooral contact opnemen voor een potentiële samenwerking in de toekomst.

Marco Tibaldi, Amsterdam Chemistry Network, marco@acnetwork.nl.