Dashboard ‘Onderwijs-arbeidsmarkt’
Human capital update september 2022:
MBO blijft grootste aandachtspunt voor de chemie
Op 1 Augustus 2022 is de onderwijs-arbeidsmarktmonitor van ChemistryNL geüpdatet met de CBS data en DUO data over het tweede Coronajaar, 2021.
Chemie onderwijs
In 2021 is de studenteninstroom van chemieopleidingen flink gedaald, voor alle onderwijsniveaus. De instroom in chemische mbo opleidingen daalde in 2021 opnieuw, met 10%, en is nu 41% lager dan in 2014. Ook in het hoger onderwijs was er, voor het eerst na jarenlange groei, een daling van de studenteninstroom te zien. Chemische hbo opleidingen kenden een daling van in totaal 13%. De instroom in chemische w.o. opleidingen daalde in 2021 met 6%.
Het aantal afgestudeerden van chemieopleidingen liet eveneens een negatief beeld zien voor het mbo, maar nog steeds een (zeer) positief beeld voor hbo en wo. Het aantal gediplomeerden in het chemische mbo daalde in 2021 met 7% en is nu 24% lager dan in 2014. Het aantal afgestudeerden in het chemische hbo was 8% hoger dan vorig jaar en 51% hoger dan in 2014. Het aantal afgestudeerden in het chemische w.o. was 19% hoger dan vorig jaar en 83% hoger dan in 2014.
Concluderend: de negatieve trend van de afgelopen jaren in het chemische mbo heeft zich ook in het tweede Coronajaar voortgezet en vraagt voortgezette aandacht vanuit alle Human capital partners van de Topsector Chemie. Het hoger onderwijs laat vooralsnog een veel positiever beeld zien maar ook daar is het belangrijk om het chemievak goed zichtbaar en aantrekkelijk te houden voor studenten.
Chemie arbeidsmarkt (sbi 19-22)
Het aantal geregistreerde vacatures in de chemiesectoren sbi 19-22 nam in 2021 flink toe, tot het niveau van voor Corona, of zelfs daarboven. Het hoogste aantal vacatures doet zich voor in het mbo en hbo, voor zowel chemische- als niet chemische functies. Het aantal chemische vacatures was in 2021 het hoogste voor mbo functies, drie keer hoger dan voor hbo functies. Het aantal chemische mbo vacatures was in 2021 vijf keer hoger dan in 2014.
Vwb de omvang van de chemie arbeidsmarkt valt op dat het aantal werknemers ondanks (of juist door) de hoge vacaturedruk met 2000 is gegroeid. De sectoren sbi 20 (chemie), 21 (farmaceutische industrie) en 22 (rubber en kunststof) zijn iets gegroeid; sbi 19 (petrochemie) is iets gedaald. Het totale aantal werknemers van de vier chemiesectoren is in 2021 gestegen met 1,1%, en bedraagt nu 93.000 FTE’s . Dit is 8% meer dan in 2014.
Opvallend hierbij is ook de flinke dynamiek op de chemie arbeidsmarkt. In totaal kwamen 14.500 werknemers binnen in een van de vier chemiesectoren. 12.550 werknemers stroomden uit; dat is ca 15% van het totaal. Van deze in- en uitstroom was een groot gedeelte doorstroom van werknemers van- of naar een andere, niet-chemie sector. Het betrof 67% van de instroom en 49% van de uitstroom. Slechts 15% van de instroom is “vers” vanuit het onderwijs. Dit onderstreept het belang van retentie van medewerkers en leven lang ontwikkelen.
Human capital alert
Al met al blijft met name het mbo het grote zorgpunt. De instroom in de chemische mbo opleidingen neemt opnieuw af en het aantal geregistreerde mbo vacatures in de chemiesector is fors gegroeid en ligt inmiddels weer boven het niveau van 2019. Voor de vervangingsvraag van de chemiesector zijn mbo-ers van groot belang. Het aantal mensen in de chemie dat de komende 10 jaar met pensioen gaat zal toenemen van 1000 naar 3000 werknemers/jaar. Ca 2200 hiervan zijn mbo-ers, waarvan 1200 met een chemie opleiding.
Het opleiden, aantrekken en behouden van goede vakmensen zal de komende jaren extra aandacht vergen van scholen, bedrijven en branche organisaties. Uit deze monitor update blijkt dat met name dat laatste (retentie en leven lang ontwikkelen) een belangrijk (nieuw) aandachtspunt is. De krapte op de arbeidsmarkt is tevens een extra impuls voor het minder arbeidsintensief maken van het werk d.m.v. innovaties en introductie van automatiserings- en digitale technologieën.
De Human Capital Agenda van ChemistryNL zal zich binnen de PPS omgeving blijven inzetten om aan beide uitdagingen, imago/instroom/retentie en innovatie/ arbeidsproductiviteit een bijdrage te leveren. Bedrijven, branches en onderwijsinstellingen zijn breed uitgenodigd om zich bij deze initiatieven aan te sluiten.
Dashboard onderwijs en arbeidsmarktmonitor
Overzicht van alle ChemistryNL HCA activiteiten
Over het dashboard
Over het dashboard
Dit online dashboard biedt inzicht in de onderwijs- en arbeidsmarktsituatie van de chemiesector. De cijfers uit het dashboard kunt u gebruiken om inzicht te krijgen in de studentstromen van onderwijs naar arbeidsmarkt in de chemie. De eerste versie van het dashboard is op 1 juni 2017 gelanceerd en het dashboard is sindsdien ieder jaar voorzien van nieuwe cijfers. De analyses zijn uitgevoerd door Dialogic Innovatie & Interactie, in opdracht van ChemistryNL Het dashboard is eigendom van ChemistryNL en is mede tot stand gekomen met de inzet van de Vereniging van de Nederlandse Chemische Industrie.
Het dashboard bestaat uit vier onderdelen:
- Chemie-onderwijs: In dit onderdeel wordt ‘human capital pipeline’ vanuit bekostigd chemie-onderwijs weergegeven. Hierbij wordt aandacht besteed aan de instroom van studenten op verschillende niveaus (mbo, hbo, wo-bachelor en wo-master) en de uitstroom van gediplomeerde studenten.
- Aansluiting onderwijs-arbeidsmarkt: In dit onderdeel wordt de arbeidsmarkt voor pas afgestudeerde chemiestudenten in kaart gebracht. Er wordt gekeken in welke sector en in welk land gediplomeerde chemiestudenten aan de slag gaan. Tevens worden de loonontwikkelingen in kaart gebracht.
- Chemie-arbeidsmarkt: In dit onderdeel wordt de arbeidsmarkt van de chemiesector in kaart gebracht. Er wordt nader ingegaan op het aantal banen en bedrijven in de chemiesector en de instroom vanuit het onderwijs. Verder worden de achtergrondkenmerken van werknemers geanalyseerd en wordt er ingegaan op de ontwikkelingen in de vraag naar gediplomeerde chemiestudenten.
- Onderwijs en innovatie: In dit (nieuwe) onderdeel wordt aandacht besteed aan de relatie tussen chemieonderwijs en innovatie. Talentenprogramma’s van de topsector en chemische learning communities worden in kaart gebracht. Voorts wordt een PPS overzicht gegeven van alle chemische i-labs (hbo-wo), Centres of Expertises (hbo) en Centra van Innovatief Vakmanschap (mbo).
Link naar het dashboard (in Dutch):
www.onderwijsarbeidsmarktchemie.nl.